Ijzeren Rijn: Kempense gemeentebesturen zeggen neen!

[pic=76_1266441969.jpg]Woensdag maakte de IOK haar standpunt namens de Kempense gemeentebesturen over de reactivering van de Ijzeren Rijn bekend.België wil de IJzeren Rijn, de goederenspoorverbinding tussen Antwerpen - Lier- Herentals - Weert - Roermond - Duisburg, waarvan het gebruik sinds de 2e wereldoorlog werd afgebouwd, opnieuw reactiveren. [b]Een heractivering zou betekenen dat tegen 2030 72 extra goederentreinen per etmaal door de Kempense gemeenten Nijlen, Grobbendonk, Herentals, Olen, Geel, Mol en Balen zouden rijden.[/b][b]Leefbaarheid woon- en handelskernen[/b]Iedereen voelt aan dat dit zal gepaard gaan met belangrijke effecten op het vlak van leefbaarheid van de woon- en handelskernen. Toch waren de Kempense gemeentebesturen van oordeel dat deze effecten het best geobjectiveerd worden. Daarom gaf IOK, op vraag van de Kempense gemeentebesturen, aan studiebureau Technum de opdracht om op een wetenschappelijke manier de effecten van een heractivering in beeld te brengen en om milderende maatregelen voor te stellen.Deze studie werd ondertussen afgerond en goedgekeurd. De Kempense gemeenten en IOK vinden nu de tijd rijp om hun stem te laten horen en de nadelige effecten van de reactivering van de IJzeren Rijn op de betrokken gemeenten te presenteren. Tegelijkertijd worden, op basis van de studie, door de gemeentebesturen op een constructieve wijze milderende maatregelen voorgesteld. De Kempense gemeentebesturen zijn dus niet per definitie tegen de reactivering van de IJzeren Rijn, maar wel tegen de creatie van een IJzeren Gordijn. ‘In Nederlands Limburg worden tal van maatregelen voorzien voor het garanderen van de leefbaarheid, waarom dan niet in de Kempen? De Kempense gemeentebesturen willen niet stiefmoederlijk behandeld worden.’, aldus Johan Leysen, voorzitter IOK, die aandringt op dringend overleg met al de bevoegde instanties.[b]Negatieve effecten ingebruikname IJzeren Rijn [/b]De studie onderzocht op een wetenschappelijke manier de gevolgen van de ingebruikname van het historische tracé en dit op vlak van milieuhinder voor de omwonenden en de natuur, de barrièrewerking, de verkeersveiligheid, de leefbaarheid voor de handelskernen en de toekomstige uitbreiding van het personenvervoer. Bij de heringebruikname van de IJzeren Rijn situeren de negatieve effecten voor de gemeenten Nijlen, Grobbendonk, Herentals, Olen, Geel, Mol en Balen zich voornamelijk aan de spoorwegovergangen (langere wachttijden, filevorming, verslechtering luchtkwaliteit). Ook de woonkwaliteit langs de spoorlijn daalt als gevolg van geluids- en trillingshinder.[b]Ernstige gevolgen handelskernen [/b]• Files maken handelskernen onleefbaarNu al ontstaan aan bepaalde overwegen door de lange sluitingstijden onaanvaardbaar lange wachtrijen. Door de heringebruikname van de IJzeren Rijn zullen deze nog langer worden en ontstaan er aan andere overwegen bijkomend lange wachtrijen. Enkele voorbeelden illustreren dit:Ochtendspits:- Nijlen N13: 527 m- Geel - Dr. Van de Perrestraat: 626 mAvondspits:- Herentals - N153 Poederleeseweg: 479 m- Mol - Statiestraat: 478 m[b]3 overwegen in Herentals (Belgiëlaan, St.-Elizabeth Ziekenhuis en Poederleeseweg) en 1 overweg in Mol (Statiestraat) zullen om en bij de 9 uur per dag gesloten zijn.[/b]Deze overwegen bevinden zich meestal in de onmiddellijke omgeving van de handelskernen. De bijkomende filevorming tast de aantrekkingskracht en bereikbaarheid van de handelskernen aan en doet de inspanningen van de gemeenten om deze te verfraaien en aantrekkelijker te maken teniet. • [b]Luchtkwaliteit gaat achteruit[/b]Doordat de spoorweg nog niet volledig geëlektrificeerd is, zal het bijkomende spoorverkeer uitsluitend bestaan uit dieseltreinen. Dit brengt een verhoogde uitstoot van stikstof en fijn stof met zich mee. Bovendien zal ook de uitstoot van de wachtende wagens in de file toenemen. Ook hierdoor neemt de luchtkwaliteit af. Dit rijmt niet met een gewenste duurzame exploitatie.Woonkwaliteit vermindert langs de spoorwegOok de kwaliteit van de woonomgeving langs de spoorweg zal ernstig aangetast worden. • [b]Toename geluidshinder[/b]Op alle meetpunten langs het tracé worden de richtwaarden (tijdens de dag (65 dB(A) - tijdens de nacht (60 dB(A)) na de heractivering van de IJzeren Rijn, waaraan het spoorweggeluid moet getoetst worden, overschreden, zowel tijdens de dag als nog meer uitgesproken tijdens de nachtelijke uren. De grootste geluidstoename wordt verwacht in de gemeenten Herentals, Geel en Mol, waar het spoorweggeluid tijdens de nacht met 10 dB kan toenemen. Voor de meetpunten (op 1 uitzondering na) worden waarden verwacht van 70 tot 76 dB(A). Ter vergelijking 75 decibel is het geluid van een elektrische mixer. Of nog: een koffiemolen produceert tusen de 70 en 80 dB(A). • [b]Toename trillingshinder[/b]Een trein die passeert, veroorzaakt een trillingsoverdracht naar de omgeving. Bij het opnieuw activeren van de IJzeren Rijn zullen een groter aantal woningen trillingshinder ondervinden. De sterkte van de trillingen neemt ook toe bij de woningen die nu al hinder ondervinden. Ook de trillingshinder manifesteert zich het sterkst ’s nachts.Het aantal woningen dat trillingshinder zal ondervinden, verdubbelt tot 605 woningen. 178 van deze woningen bevinden zich in Nijlen.[b]Duidelijke Kempense eisen[/b]Uit de wetenschappelijke studie van Technum blijkt zeer duidelijk dat de ingebruikname van de IJzeren Rijn niet zonder gevolgen is voor de Kempen. Indien de IJzeren Rijn echt belangrijk is voor de Vlaamse economie en er een positieve maatschappelijke kosten-batenanalyse blijkt, willen de Kempense gemeenten op een constructieve manier het debat over de reactivering van de IJzeren Rijn aangaan. Dit debat kan enkel succesvol worden afgerond voor de Kempense gemeentebesturen als er ook in de Kempen geïnvesteerd wordt in een flankerend programma.Is de maatschappelijke kosten-batenanalyse wel positief?Wel moet voor de Kempense gemeentebesturen eerst worden aangetoond dat de Maatschappelijke Kosten-Batenanalyse leidt tot een positief resultaat voor Vlaanderen. Vandaag is daar minstens twijfel over. De Kempense gemeentebesturen en IOK hebben immers kennis genomen van het MKBA-rapport over de verbinding van Antwerpen tot het Ruhr-gebied, die het studiebureau TM Leuven uitvoerde, in opdracht van Infrabel en ProRail zelf.Uit de conclusie van deze studie blijkt dat de heropening geen grote verschuiving van het wegverkeer naar het spoorverkeer betekent. ‘Om de IJzeren Rijn te heropenen, moeten de 3 landen een investering doen van 590 tot 750 miljoen euro.[b]Flankerend programma voor de Kempen[/b]Voor de Kempense gemeenten is de realisatie van de flankerende maatregelen een absolute voorwaarde. Uit de analyse van Technum blijkt immers ontegensprekelijk dat er flankerende maatregelen moeten genomen worden om enerzijds een oplossing te bieden aan de nijpende problemen aan de spoorwegovergangen en anderzijds om de geluidsoverlast en trillingshinder te milderen.Technum werkte dan ook in samenspraak met alle betrokken gemeenten een reeks van algemene maatregelen die voor het hele tracé van toepassing zijn én gemeentespecifieke maatregelen uit. De voornaamste algemene maatregelen zijn de elektrificatie van de spoorlijn, de optimalisatie van het personenvervoer, de volledige verdubbeling van het spoor tussen Mol en Neerpelt en maatregelen om de geluids- en trillingshinder te verminderen. Voor de maatregelen per gemeente verwijzen wij graag naar bijlage 1: de samenvatting van de studie ‘Voorwaardenscheppend kader ingebruikname IJzeren Rijn voor de Kempen’. De Kempense gemeenten zijn zich bewust van het hoge prijskaartje dat aan deze flankerende maatregelen hangt. Het standpunt van de Kempense gemeenten en IOK terzake is klaar en duidelijk: ook voor de Kempen zijn er zeer grote investeringen nodig, vooraleer de IJzeren Rijn weer in gebruik kan genomen worden.Het hergebruik van het historische tracé vergt uiteraard investeringen in de 3 landen, Nederland, Duitsland en België. Er is nog geen akkoord over de verdeling van deze kosten, dit maakt nog volop deel uit van de onderhandelingen tussen Nederland en België. Wel kunnen we in het antwoord van vice-eerste minister Steven Vanackere, op een parlementaire vraag van Patrick De Groote, volksvertegenwoordiger, een raming van de investeringskosten lezen. ‘De totale kost voor de reactivering de IJzeren Rijn wordt geraamd op 40 miljoen euro in België, 536 miljoen euro in Nederland en 120 miljoen in Duitsland.’Van de in totaal bijna 700 miljoen zal 77 % geïnvesteerd worden in Nederland, waar een omleiding rond Roermond en een ondertunneling van het natuurgebied De Meinweig mogelijk blijken te zijn. Dergelijke investeringen (omleiding, ondertunneling …) moeten eveneens mogelijk zijn op het Belgische traject en dus ook in de Antwerpse Kempen. In die zin kan het voorgestelde programma dan ook niet worden afgewimpeld als ‘onrealistisch’.Om de resultaten van de maatschappelijke kosten-batenanalyse te bespreken en de voorstellen met betrekking tot het flankerend programma te presenteren, wordt een dringend overleg gevraagd met al de bevoegde instanties. De Kempense gemeentebesturen en IOK zullen in functie van dit overleg de studie aan hen overmaken en het dossier verder opvolgen.[i]IOK/ wordt vervolgd...[/i][i]Foto: de Kempense burgemeesters protesteren /IOK.[/i]